Ten westen van de Hazed Mountains liggen enkele van de Vrije Hertogdommen, oorspronkelijk onderdeel van het Keizerrijk Laoghairnon. Van deze gebieden delen de Hertogdommen van Amsdan en Gresham grens met het water*. Laat ons kortstondig de gezamelijke geschiedenis van deze gebieden bespreken, eer wij de huidige situatie onder ogen nemen.
Amsdan en Gresham zijn van origine onderdeel van één natie, die ook een klein deel van het huidige land van de heuveldwergen besloeg. Pas toen zij in de jonge jaren van Keizer David de Grote werden ingelijfd in het Keizerrijk zijn de gebieden opgesplitst en naar goede gewoonte genoemd naar de grootste stad van het nieuwe Hertogdom. De Keizer zelf koos de Hertogen, en hier ligt wellicht de grootste fout van de grootse Keizer; hij koos de twee zonen van de eerdere koning van het gebied als Hertogen. Hoewel zij trouw waren aan de Keizer waren ze ook bijzonder trouw aan elkaar. In de tijd dat deze Hertogdommen de Keizer dienden bleven de twee hecht en werkte ze meer samen dan welke andere Hertogdommen dan ook.
De Keizer was niet slecht voor de Hertogdommen. Ze kregen de ruimte om te groeien in inwonersaantal en kracht. Amsdan en Gresham hebben van oudsher grote vloten gehouden, en onder Keizer David is ook hun landleger gegroeid. Het doel van de Keizer was immers om de grenzen nog verder te gaan verleggen, voorbij de grenzen van de kaart, door de eindeloze woestijn waar slechts gekken uit terugkeren op zoek naar het land daar voorbij. Hoewel de legers nooit voorbij de grenzen van de Hertogdommen gegaan zijn, groeide ze met de dag. Juist deze vrijheid en zelfs investering vanuit de hoofdstad maakte de Hertogen welwillend naar het Rijk waar ze onderdeel van uit maakte; er waren alleen voordelen.
Na de dood van de Keizer en de daaropvolgende bezuinigingen en regelgevingen door zijn zoon was de trouw van de Hertogdommen aan het Rijk dan ook snel verdampt. De nazaten van de twee broers besloten als eerste om het Keizerrijk te verlaten. Zij zette de eerste stappen die uitliepen in de Lente der Verloochening en de uiteenval van het Keizerrijk. Tot op de dag van vandaag wordt dit gezien als een idiote, bijna suïcidale stap. Het grondleger van Torquil en de vloot van het westen waren vele malen sterker dan Amsdan en Gresham tesamen. Maar David de Tweede maakte grote fouten, waarmee hij zijn admiraals van hem vervreemden. Toen de schepen van de Keizer uitvoeren naar de havens van Amsdan en Gresham leek de rebelie van korte duur, maar toen de schepen vreedzaam in de havens kwamen liggen en zich aansloten bij het oosten was het tij plotseling gekeerd.
Zo waren de twee Hertogdommen vrij geworden van het Keizerrijk. Het was wellicht voordehandliggend geweest als het oude land in ere was hersteld. Het gerucht is dat dit ook het oorspronkelijke plan was, maar dat geen van beide Hertogen aan macht in wilde leveren. Officieel is er niets over bekend, en de vriendschap tussen de twee Hertogen lijkt er niet minder door geworden. De samenwerking is sterk tot op de dag van vandaag, generaties na de broers die trouw zworen aan David de Grote.
Zo lijken ook hedendagen de Hertogdommen in veel op elkaar. Beide onderscheiden zich van de andere Vrije Hertogdommen door hun sterke zeemacht. Ook het landleger is altijd goed onderhouden. Deze militaire kracht is een van de meest kenmerkende eigenschappen van de beide gebieden, die ook een groot deel van het leven van de inwoners beïnvloed. Het is vrijwel standaard dat de tweede zoon van ieder gezin zich aansluit bij de marine, en iedere derde zoon bij de landmacht. Alle vrouwen weten hoe zeilen gerepareerd worden en de handelsrelaties met de heuveldwergen zorgen voor continue instroom van wapentuig. Dit alles wordt gefinancierd door de enorme landerijen waarop graan verbouwd wordt. Ooit werden vanuit deze gebieden het volledige Keizerrijk gevoed. Inmiddels hebben de oostelijke Hertogdommen enigszins eigen voorzieningen opgebouwd, maar meer dan de helft van de handel over de Conqueror’s Sea bestaat nog steeds uit voedsel vanuit het westen.
Toch zijn er tussen Amsdan en Gresham na decennia van opsplitsing ook verschillen te bemerken. Amsdan heeft geprofiteerd van de nabijheid van de heuveldwergen en hun continue stroom van nieuwe uitvindingen en technieken. Het Hertogdom wordt gezien als progressief en innovatief, de bevolking is relatief jong en het eigen onderwijs begint te groeien. Specifiek in de stad Nieuw Amsdan is een kleine universiteit opgestaan met de ambitie uit te groeien tot een concurrent van de scholen van Torquil en de Ivoren Toren.
Gresham is naar eigen zeggen ‘rustiger’. Ze behouden oude gebruiken, gewoonten en technieken, zweren bij eeuwenoude familielijnen en hebben weinig behoefte aan nieuwigheid. De gemiddelde bewoner is ouder en heeft meer waardering voor de geschiedenis en de kunst. In de stad Sedrun, gelegen aan het grote Sedrun-meer, zijn nog veel gebouwen vanuit het oude rijk bewaard gebleven. Zij die het kunnen betalen gaan daarheen om te herinneren hoe de geschiedenis was vóór het Keizerrijk, en vaak te bidden in de eeuwenoude tempels om een heropleving naar die tijd.
* Hoewel in de meeste kaarten ook de Hertog van Daralis nog enige kust bezit is dit in praktische zin slechts nagenoeg onbewoonbaar berggebied, en derhalve zal deze natie niet worden meegenomen in deze dissertatie.
Addendum, anno 3989. Bovenstaande tekst stamt uit 3963. Recente gebeurtenissen zouden bovenstaande informatie al snel incorrect kunnen maken. Hieronder wordt een poging gedaan enkele recente evenementen te beschrijven vanuit het licht van de identiteit van de twee Hertogdommen.
Onbekend is hoe de invasie exact is begonnen. De vloot van de Hertogdommen heeft rapport gemaakt van schepen van het Keizerrijk die enkele zeemijlen buiten de kust anker hebben genomen en daar enige tijd hebben gelegen. Geen enkel schip is aan land gekomen of heeft dit gepoogd. Enige etmalen later vond plotseling de eerste aanval plaats, door een landleger, waarvan de onheilige eigenschappen tekst zijn voor een andere dissertatie. Hoe deze aan land gekomen zijn is volstrekt onduidelijk. Hoe het ook is, ze komen nog steeds, in grote getalen.
De Keizerin heeft slim genoeg gekozen haar manschappen op de grens van de Hertogdommen te laten landen, zodat samenwerking in de eerste fase uitgesloten was. Toch hebben de Hertogen zich snel herpakt en onderlinge communicatie verzekert. Verwachting was dat de winter enige verlichting zou brengen zodat er gegroepeerd kon worden. Deze verlichting kwam niet, de onheilige legers geven niet om kou. Het front verschuift en is niet gunstig voor de Vrije Hertogdommen.
Recent is duidelijk dat de voornaamste tactiek van de Hertogen momenteel is het tegenhouden van de legers en gezamenlijk optreden en voorbereiden op een terugverovering van verloren gebied. Geruchten gaan over een samenwerking in nauw verband, wellicht zelfs een terugkeer naar het gezamelijke rijk welleer. Mogelijk worden ook andere Vrije Gebieden hiertoe genodigd deel te nemen, maar dit alles is niet meer dan fluisteringen op de lippen van het volk.